Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Pablo Neruda

.Αργοπεθαίνει ..

Αργοπεθαίνει όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας,
επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές,
όποιος δεν αλλάζει περπατησιά, ό
ποιος δεν διακινδυνεύει και δεν αλλάζει χρώμα στα ρούχα του,
όποιος δεν μιλεί σε όποιον δεν γνωρίζει.
Αργοπεθαίνει όποιος αποφεύγει ένα πάθος,
όποιος προτιμά το μαύρο για το άσπρο
και τα διαλυτικά σημεία στο " ι " αντί ενός συνόλου συγκινήσεων
που κάνουν να λάμπουν τα μάτια , που μετατρέπουν ένα χασμουργητό
σε ένα χαμόγελο, που κάνουν την καρδιά να κτυπά στο λάθος και στα συναισθήματα. Αργοπεθαίνει όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι, όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του, όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο, όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές. Αργοπεθαίνει όποιος δεν ταξιδεύει, όποιος δεν διαβάζει, όποιος δεν ακούει μουσική, όποιος δεν βρίσκει σαγήνη στον εαυτό του. Αργοπεθαίνει όποιος καταστρέφει τον έρωτά του, όποιος δεν επιτρέπει να τον βοηθήσουν, όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη τύχη του ή για την ασταμάτητη βροχή. Αργοπεθαίνει όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει, όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει. Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις, όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη από το απλό γεγονός της αναπνοής. Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας.

Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας στην Επανάσταση του 1821

Παρότι η Επανάσταση του 1821 έχει μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό, εν τούτοις διάφορες παράμετροι που σχετίζονται με το ιδεολογικό, κοινωνικό αλλά και γεωγραφικό πλαίσιο, παραμένουν ακόμα άγνωστοι. Στις παραμέτρους αυτές περιλαμβάνεται και η συμμετοχή των Ελλήνων που κατοικούσαν στις περιοχές που χάθηκαν οριστικά για τον ελληνικό κόσμο μετά το 1922.
Οι Έλληνες του Εύξεινου Πόντου
Για τον οθωμανοκρατούμενο μικρασιατικό Πόντο, ο Γεώργιος Κανδηλάπτης αναφέρει ότι “Εν Τραπεζούντι κοινωνοί αυτής εγένοντο οι διδάσκαλοι Ηλ. Κανδήλης και Σάββας Τριανταφυλλίδης…” (Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτη, Ποντιακά ιστορικά ανάλεκτα, Αλεξανδρούπολη, 1925, σελ. 14.) Ο  ίδιος αναφέρεται στη μύηση του μητροπολίτη Χαλδίας Σιλβέστρου του Β’ και σε άλλα ενδιαφέροντα γεγονότα.
Γράφει : “…εμυήθη εις την Φιλικήν Εταιρίας κατηχηθείς υπό του εν Τραπεζούντι σχολάρχου, φίλου 0005__και συμμαθητού του Σάββα Τριανταφυλλίδου… και ότι βραδύτερον διεπιστώθη τούτο εξ επιστολής του εν Κωνσταντινουπόλει αντιπροσώπου του Πρωτοσύγγελου Ιωακείμ, και έδωκεν, ενώπιον δύο απεσταλμένων της Φιλ. Εταιρείας, ελθόντων εις την Αργυρούπολιν υπό το ένδυμα δερβίσσηδων, τον επί τούτω όρκον. Οι ως άνω απεσταλμένοι, περιελθόντες πολλάς ελληνικάς εν Πόντω κοινότητας, πολλούς κατήχησαν και συνδρομάς εισέπραξαν δια τον αγώνα. Τότε έγραψα ότι κατηχήθηκαν και πλείστοι πρόκριτοι και προύχοντες της Αργυρουπόλεως και της επαρχίας Χαλδίας και συνηθροίσθη το σπουδαίον δια την εποχήν εκείνην ποσόν των 12.000 γροσίων, όπερ και απεστάλη μέσον Πατριαρχείων εις την αγωνιζομένην Ελλάδα.” (Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτη, Οι Πόντιοι κατά τους αγώνας της επαναστάσεως”,  Ποντιακή Εστία, τεύχ. 13, 1962, σελ. 6623-6626.)
Σημαντική εκπρόσωπος της ποντιακής συμμετοχής υπήρξε η οικογένεια των Υψηλαντών, η οποία, όπως και η άλλη ποντιακή οικογένεια των Μουρούζηδων, έδωσαν τα πάντα στον Αγώνα. Η οικογένεια των Υψηλαντών ενσάρκωσε με τον πλέον αποκαλυπτικό τρόπο το γεγονός της στράτευσης όλων των Ελλήνων στο στόχο της πολιτικής αποκατάστασης του υπόδουλου γένους.
019__ Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ανέλαβε την Γενική Αρχηγεία της Φιλικής Εταιρείας. Στις 22 Φεβρουαρίου του 1822 πέρασε τον Προύθο επικεφαλής μερικών μόνο αντρών. Στις 24 Φεβρουαρίου κήρυξε την Επανάσταση. Η κρίσιμη μάχη έγινε στο Δραγατσάνι στις 7 Ιουνίου. Η ηρωϊκή αντίσταση και η θυσία του “Ιερού Λόχου” με επικεφαλής τον Νικόλαο Υψηλάντη, σήμαναν την καταστολή της εξέγερσης. Περισσότεροι από 200 Ιερολοχίτες έπεσαν στη μάχη και 37 αιχμαλωτίστηκαν για να αποκεφαλιστούν αργότερα στην Κωνσταντινούπολη. Σώθηκαν 136, οι οποίοι θα καταλήξουν στις ρωσικές φυλακές. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης θα συλληφθεί από τους Αυστριακούς και θα παραμείνει στη φυλακή μέχρι το 1827. Από τους διασωθέντες Ιερολοχίτες εκτιμάται ότι οι 19 κατάγονταν από τον Πόντο.
Στα επαναστατικά στρατεύματα στον ελληνικό Νότο θα συναντήσουμε Πόντιους αγωνιστές. Ο Κάνις γράφει: “Ουχ ήττον και πολλοί νέοι Πόντιοι μέσον Ρωσίας και Ρουμανίας κατήλθον εις την Ελλάδα και επολέμησαν γενναίως εν Ηπείρω και Στερεά Ελλάδα…” Ο εντοπισμός τους είναι δύσκολος γιατί ανάφερονται ως προερχόμενοι από τη Μικρά Ασία. Σε μια μελέτη για τους Μικρασιάτες αγωνιστές Κ. Μ. Κωνσταντινίδη “Η συμβολή των Μικρασιατών εις την εθνική αναγέννησιν” που δημοσιεύτηκε το 1940 στο περιοδικό Μικρασιατικά Χρονικά, ο Οδυσσέας Λαμψίδης κατάφερε να εντοπίσει 17 Πόντιους αγωνιστές και να δημοσιεύσει με πλήρη τεκμηρίωση τα ονόματά τους. Ο εντοπισμός τους έγινε από τον τοπωνυμικό χαρακτηρισμό τους, όπως για παράδειγμα, Τραπεζανλής, Τραπεζούντιος, Μαυροθαλασσίτης, Σιναπλής, Κιουμουσχανελής. (Οδ. Λαμψίδου, “Έλληνες Πόντιοι εις την εθνεγερσίαν του 1821″, Αρχείον Πόντου, τόμ. 33, Αθήνα, 1975-1976, σελ. 9-10).
Ιωνία
Κατά τους σκοτεινούς αιώνες της μουσουλμανικής οθωμανικής κυριαρχίας, η Ιωνία υπήρξε χώρος μεγάλης οικονομικής και πνευματικής ανάπτυξης των Ελλήνων. Η Σμύρνη αποτελούσε το δεύτερο εθνικό κέντρο μετά την Κωνσταντινούπολη. Τα σχολεία της, όπως και αυτά των Κυδωνιών (Αϊβαλί), υπήρξαν εστίες με μεγάλη πνευματική ακτινοβολία. Η πνευματική ανάπτυξη της Ιωνίας θα εκφραστεί το 1819 με την ίδρυση τυπογραφείου στο Αϊβαλί, σε οίκημα της εκκλησίας της Παναγίας της Ορφανής. Η πρώτη του έκδοση είναι μια “Ωδή” της Ευανθίας Καϊρη και ένα στιχούργημα προς τιμήν του  A. Didot. Η εκδοτική δραστηριότητα θα παύσει μετά την έκρηξη της επανάστασης και την καταστροφή της πόλης στις 3 Ιουνίου 1821.
Ένας από τους κορυφαίους εμπνευστές της ελληνικής πολιτικής αναγέννησης, ο Αδαμάντιος Κοραής, ήταν Σμυρνιός. Το κίνημα της korais__Φιλικής Εταιρείας είχε βρει γόνιμο έδαφος στην Ιωνία. Πολλοί Έλληνες της Ιωνίας έσπευσαν στην επαναστατημένη Ελλάδα για να πολεμήσουν τους κατακτητές.  Οι παραθαλάσσιες ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας έδιναν σημαντική βοήθεια στους επαναστάτες, προκαλώντας την οργή των Οθωμανών.
Με αφορμή την ανατίναξη ενός οθωμανικού πλοίου από μπουρλοτιέρηδες στο λιμάνι της Ερεσσού, στα τέλη του Μαϊου του 1821, έδωσε την αφορμή για την καταστροφή του Αϊβαλιού και των 30.000 Ελλήνων κατοίκων του. Ο Δημήτρης Φωτιάδης περιγράφει ως εξής την καταστροφή της ιωνικής πόλης: “…η μισοαυτόνομη πες εκείνη πολιτεία στα Μικρασιατικά παράλια συγκέντρωσε το φθόνο και τη βουλιμία της αρπαγής του δυνάστη. Γενίτσαροι, ζεϊμπέκια, ταγκαλάκια, γιουρούκηδες άρχισαν να μαζεύονται για να τη διαγουμίσουν. Οι λάμψεις του ντελινιού της Ερεσσού στάθηκαν το σύνθημα ν’ αρχίσουν οι σφαγές. Στέλνουνε μήνυμα στο στόλο μας, που καθώς είπαμε βρισκόταν σ’ εκείνα τα νερά, να τους γλυτώσει από σίγουρο χαμό. Φουντάρουν τα καράβια μας έξω από το λμάνι του Αϊβαλιού, καθώς τα νερά του ρηχά και δεν μπορούσαν να αράξουν μέσα σ’ αυτό. Κατεβάζουν τις σκαμπαβίες και τις φελούκες τους, βάζουν σε μερικές απ’ αυτές μικρά κανόνια και τρέχουν στην ξηρά. Τους δρόμους τους διαφεντεύει κιόλας ο θάνατος, όπως οι Τούρκοι είχανε ξεχυθεί στην πολιτεία καίοντας και σφάζοντας. Τους χτυπάνε οι μαρινάροι μας και τους  πισωγυρίζουν. Κι ο λαός ξεχύνεται με την αγωνία της σωτηρίας στην χυχή και τους μπόγους της προσφυγιάς στο χέρι, στις σκαμπαβίες και στις φελούκες. Φορτωμένες ως τα μπούνια, κουβαλάνε αδιάκοπα στα καράβια μας τη Ρωμιοσύνη που αποζήταγε, για μια ακόμα φορά, να βρει τη σωτηρία στη φυγή.
Μα που να χωρέσουν τόσες χιλιάδες ψυχές; Σε λίγο κινδύνευαν να βουλιάξουν τα καράβια μας από το πλήθος της δυστυχίας που σωριάστηκε σ’ αυτά. Σ’ ένα μονάχα, στον “Αγαμέμνονα” του Τσαμαδού, 870 ψυχές έιχαν πλημμυρίσει το πόντε του, τους κοραδούρους του, τ’ αμπάρια του.
Όσοι δεν ήταν πια τρόπος να βρούνε λίγο τόπο στα καράβια μας. Απόμειναν στην ξηρά. Οι λαντρες σφάχτηκαν, οι γυναίκες και τα παιδιά πουλήθηκαν και σύρθηκαν στη σκλαβιά και στην ατίμωση. Οι άλλοι που γλύτωσαν σκόρπισαν στα νησιά -Ψαρά. Αίγιαν, Σκύρο, Ύδρα, Σπέτσες. Μαύρη κι άραχλη η ζωή τους στον αχάριστο αγώνα να οικονομήσουν το ψωμί της προσφυγιάς. Ελευθερία, πόσο ακριβά σ’ αγοράζουν οι λαοί! Η μόνη ευτυχία τούτων των δυστυχισμένων στάθηκε, πως πολλοί απ’ αυτούς πολέμησαν το δυνάστη στεριά και θάλασσα.” (Δημήτρη Φωτιάδη, Η Επανάσταση του ’21, Αθήνα, εκδ. Μέλισσα, 1971, σελ. 111.)
eugdelacroix_-_massacre_at_chios-250 Οι διωγμοί δεν τελείωσαν με την καταστροφή του Αϊβαλιού αλλά συνεχίστηκαν ως το Δεκέμβριο στη Σμύρνη και στο Κουσάντασι. Μεγάλος αριθμός των κατοίκων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ιωνία και να καταφύγει στην Ελλάδα. Ως πρώτοι κάτοικοι του Πειραιά, το 1834, καταγράφονται 150 πρόσφυγες από τη Χίο και την Ιωνία. (Λ. Λεοντίδου, Πόλεις της σιωπής. Εργατικός εποικισμός της Αθήνας και του Πειραιά, 1909-1940)
Το 1826 ο Σμυρνιός Ιωάννης Καρόγλου συγκροτεί στην Πελοπόννησο την “Ιώνιο Φάλαγγα”. Εφεξής, ένα μέρος των Ιώνων, θα συμμετέχουν συγκροτημένα στην Επανάσταση. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από το σχετικό δημοσίευμα της “Γενικής Εφημερίδος της Ελλάδος” στις 24 Ιουλίου 1826, συγκροτήθηκε στο Ναύπλιο δύο μήνες μετά την πτώση του Μεσολογγίου. Σκοπός της Φάλαγγας ήταν “… η εις εν σώμα ένωσις των εις την ελευθέραν Ελλάδα ευρισκομένων και υπό διαφόρους αρχηγούς διεσπαρμένων Ιώνων… δια να κατασταθώσιν ούτω χρησιμώτεροι εις τον υπέρ της ελευθερίας ιερού ελληνικού αγώνα.”
ellin1821_3Η Ιώνιος Φάλαγγα εκστράτευσε στη νότια Πελοπόννησο για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ. Έλαβε μέρος στις μάχες του χωριού Μεχμέταγά και του Μπασαρά, όπου και διακρίθηκε. Το φθινόπωρο του ’26 πολέμησε στην Αττική. Συμμετείχε στις μάχες της Δόμβραινας, της Αράχοβας, του Διστόμου και της Ακρόπολης των Αθηνών. Το ιωνικό αυτό στρατιωτικό σώμα διαλύθηκε το 1827, μετά την αποτυχημένη εκστρατεία του Φαβιέρου στη Χίο. Οι περισσότεροι από τους άντρες του επέστρεψαν στο Ναύπλιο. Αργότερα εντάχθηκαν στις στρατιωτικές ομάδες που οργάνωσε ο Καποδίστριας.
Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους αρκετοί πρόσφυγες θα επιστρέψουν στις ιωνικές τους εστίες. (Γ. Αναστασιάδη, “Η συμβολή των Μικρασιατών εις την εθνικήν αναγέννησιν”, Μικρασιατικά Χρονικά, τεύχ. 1, 1938.)
Η  ΜΟΙΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Εάν προσπαθήσουμε να κατατάξουμε κατά την οθωμανική περίοδο τους Ρωμιούς, ελληνόφωνους και μη, θα διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες: τους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους. Οι χριστιανοί Ρωμιοί, από τους οποίους θα προέλθουν οι Έλληνες την εποχή του έθνους-κράτους, είχαν μια ενδιαφέρουσα πορεία, ως χρήσιμος λαός για την οικονομία της Αυτοκρατορίας. Δομικά οι Οθωμανοί δημιούργησαν το θεσμό των μιλέτ, όπου μέσα τους εγκλώβισαν τις θρησκευτικές ομάδες να γνωρίζοντας τις ηγεσίες τους. Έτσι δημιουργήθηκαν το ελληνοορθόδοξο, το αρμενικό και το εβραϊκό μιλέτ. Κυρίαρχο φυσικά παρέ3μενε το μιλέτ των  μουσουλμάνων. Στην περίπτωση των Ελλήνων και των υπόλοιπων Ρωμιών, το Πατριαρχείο και ο κλήρος υπήρξαν θεσμοί απαραίτητοι και χρήσιμοι για την Αυτοκρατορία. Ενισχύθηκαν και εφοδιάστηκαν με πλήθος προνομίων.
Σημαντικό γεγονός για τη διαμόρφωση των εθνοπολιτισμικών ομάδων υπήρξε η ελληνική κυριαρχία επί των άλλων ορθοδόξων, μέσω της ένταξής τους στο μιλέτ των Ρωμιών. Η μικρή ομάδα των Φαναριωτών, κατάφερε να γίνει απαραίτητη στην οθωμανική διοίκηση και να χρησιμοποιηθεί ανάλογα. Κορυφαία στιγμή του ρόλου της ήταν η ανάληψη της διοίκησης των παραδουνάβιων ηγεμονιών. Ο λαός, όμως υπέφερε από την αυθαιρεσία της μουσουλμανικής διοίκησης και την αβάστακτη φορολογία. Εξάλλου, η επίσημη πολιτική ευνοούσε πάντα τον εξισλαμισμό.
Η οθωμανική κατάκτηση ήταν αιτία μεγάλης εξόδου προς τη Δύση και τη Ρωσία, όπου δημιουργήθηκαν σημαντικές ελληνικές παροικίες, από την Άλωση της Πόλης και εντεύθεν. Οι παροικίες αυτές, όπου κατοικούσε η ελληνική διανόηση αλλά και η νεαρή ελληνική επιχειρηματική τάξη, υπήρξαν οι χώροι όπου οι νέες ιδέες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού οδήγησαν στη διατύπωση του αιτήματος για αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας. Η τάση αυτή πήρε στις αρχές του 19ου αιώνα, τη μορφή ενός μεγάλου επαναστατικού κινήματος του συνόλου των Ελλήνων, με αποτέλεμσα κατέληξε στη δημιουργία ενός μικρού κράτους στο Νότο της βαλκανικής χερσονήσου, το οποίο περιλάμβανε τα πλέον απομακρυσμένα και υποβαθμισμένα εδάφη του ελληνικού κόσμου.
Αντίθετα, όσοι απ’ τους Ρωμιούς, ελληνόφωνους ή μη, εξισλαμίστηκαν, ενσωματώθηκαν στο κοινωνικό μόρφωμα που στην εποχή του εθνικισμού ονομάστηκε “τουρκικό έθνος” αποκτώντας μια πλαστή τουρκική εθνική ταυτότητα, όπως και οι υπόλοιπες p1020761__μουσουλμανικές εθνότητες. Οι ιστορικές συνθήκες δεν επέτρεψαν στο μέρος αυτό των Ελλήνων -το οποίο είχε εμφανιστεί σε κάθε μέρος του ελληνικού κόσμου- να εκφραστεί πολιτικά. Το μέγεθός του δεν ήταν ευκαταφρόνητο. Για παράδειγμα, η πλειονότητα των Ελλήνων του μικρασιατικού υψίπεδου είχε εξισλαμιστεί, στην Κρήτη κατά το πρώτο τέταρτο του 19ου αιώνα οι χριστιανοί ήταν λίγο, μόνο, περισσότεροι από τους μουσουλμάνους, ενώ στον Πόντο, πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με βάση τους υπολογισμούς του Πατριαρχείου οι μουσουλμάνοι και κρυπτοχριστιανοί Έλληνες ανέρχονταν στο ένα τρίτο του αριθμού των χριστιανών Ελλήνων. Στην Κύπρο, οι εξισλαμισμένοι πρέπει να ανέρχονταν επίσης στο ένα τέταρτο του ορθόδοξου πληθυσμού κ.λπ.
Σήμερα, στη σύγχρονη τουρκική κοινωνία, παραμένουν ακόμα ορατές τέσσερις ελληνόφωνες μουσουλμανικές ομάδες: κρητική, ποντιακή, μακεδονική και κυπριακή.
Η  ΑΝΟΛΟΚΛΗΡΩΤΗ  ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Οι Λευκές Σελίδες της νεότερης ιστορίας μας συνδέονται κυρίως με τις ελλείψεις που παρουσιάστηκαν κατά την πορεία για εθνική αποκατάσταση των Ελλήνων, που ξεκίνησε στις αρχές του 19ου αιώνα και τελείωσε άδοξα στο τραγικό ’22. Τα μεγάλα κέντρα των Ελλήνων, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Σμύρνη και η Τραπεζούντα, βρέθηκαν εκτός των ορίων του εθνικού κράτους. Εντάχθηκαν όμως στο νέο τουρκικό κόσμο που άρχισε να διαμορφώνεται μετά το ’23.
Η ελληνική περίπτωση είναι ιδιαίτερη σ’ ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο. Το κράτος ιδρύθηκε σε μια περιοχή που βρισκόταν μακρυά από το κέντρο του ελληνικού κόσμου, και επί πλέον δεν διέθετε αστική τάξη, η ύπαρξη 003__της οποίας αποτελούσε προϋπόθεση για δημιουργία έθνους-κράτους. Αυτή ήταν η βασική γενετική αντινομία, η οποία έκανε μοναδικό το ελληνικό παράδειγμα. Το νεαρό ελληνικό κράτος του 1830 ήταν περισσότερο ένα εξαρτημένο Πριγκηπάτο του Μορέως και της Ρούμελης, παρά ένα πραγματικό έθνος-κράτος των Ελλήνων. Η μοναδική πιθανότητα φυσιολογικής αναίρεσης αυτής της βασικής αντινομίας, η ολοκλήρωση της επανάστασης του 1821 και ο ποιοτικός μετασχηματισμός του ελλαδικού κρατιδίου, θα μπορούσε να γίνει μόνο με την ενσωμάτωση των αναπτυγμένων ελληνικών περιοχών της Ανατολικής Θράκης και της Μικρά Ασίας.
Η ιδιομορφία της ελληνικής περίπτωσης, μαζί με την εμφάνιση μιας εκτεταμένης γραφειοκρατικής και κρατικοδίαιτης τάξης, προκάλεσε την περιχαράκωση της νέας κοινωνίας και την εμφάνιση ενός εθνικού συντηρητισμού, ο οποίος στόχευε στη διατήρηση της “μικράς πλην εντίμου Ελλάδος”, δηλαδή των κεκτημένων των κυρίαρχων ομάδων. Παράλληλα, και η πολιτική αντιπολίτευση που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και αποκρυσταλώθηκε στο ΣΕΚΕ, εξέφρασε τον πλέον ακραίο εθνικό συντηρητισμό, ο οποίος μεγενθύνθηκε λόγω της ιδεολογικής εξάρτησης από το μπολσεβικικό κόμμα που ακολούθησε πολιτική στήριξης του τουρκικού εθνικισμού. Αυτοί είναι οι πραγματικοί λογοι, που η μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη ποτέ ο ελληνισμός -τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά- παραμένει τόσο πολύ άγνωστη, μόλις οκτώ δεκαετίες από το τέλος της ανθρωποσφαγής.
Το εντυπωσιακό στην περίπτωση της ελληνικής Αριστεράς είναι ότι κινήθηκε στον αντίποδα των θέσεων της Λούξεμπουργκ,  του Τραπεζούντιου Γεώργιου Σκληρού και του Σμυρνιού Δημήτρη Γληνού. Οι κορυφαίοι αυτοί διανοούμενοι της Αριστεράς υποστήριξαν σε εντυπωσιακής εμβρίθειας αναλύσεις, ότι για να ανθίσουν οι κοινωνικοί αγώνες στην ευρύτερη περιοχή ήταν αναγκαίο να διαλυθεί η απολυταρχική Οθωμανική Αυτοκρατορία στα εξ ων συνετέθη και οι υπόδουλοι λαοί να ακολουθήσουν τη δική τους αυτόνομη πορεία εθνικής πολιτικής συγκρότησης.
(*) Ο κ. Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη συγγραφή της ιστορίας των Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο

ΠΑΛΙΕΣ ΔΙΑΦΗΜΗΣΕΙΣ




















__________________

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ












ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ




Δοκιμαστικά νέων Τηλεπαρουσιαστριών ΤΕΔ (1966)



YouTube - ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΑ ΤΗΛΕΠΑΡΟΥΣΙΑΤΡΙΩΝ





Πρώτη διεθνής τηλεοπτική μετάδοση από Αθήνα 22 Σεπτεμβρίου 1964



Γίνεται από την Αθήνα η πρώτη διεθνής τηλεοπτική μετάδοση. Ενα συνεργείο της Ιταλικής τηλεόρασης μετέδοσε απ’ ευθείας σ’ όλη την Ευρώπη τους γάμους του τότε Bασιλιά Κωνσταντίνου με την Αννα Μαρία. Το παλάτι ζητούσε αναμετάδοση του γάμου και έτσι ένα συνεργείο της RAI έστησε έναν εποχούμενο πομπό εμβέλειας οκτώ χιλιομέτρων στον Υμηττό. Η τηλεόραση της Δανίας ήταν υπεύθυνη για τη λήψη των εικόνων από τη Μητρόπολη, οι οποίες στη συνέχεια μεταδίδονταν στον ιταλικό πομπό και από εκεί στη Eurovision.Οι λίγοι κάτοικοι της πρωτεύουσας που είχαν τηλεοπτικό δέκτη μπορούσαν να δουν το πρόγραμμα. YouTube - Wedding King Constantin of Greece & Anne-Marie




Η πρώτη αθλητική εκπομπή 27 Μαΐου 1966



«Μας συγχωρείτε για την διακοπή»


Ο πρωτοπόρος σπορτσκάστερ του ΕΙΡ Γιάννης Διακογιάννης παρουσιάζει στους στερημένους εγχώριους φιλάθλους το Παγκόσμιο Κύπελλο Αγγλίας. Τον Σεπτέμβριο είναι πλέον ο οικοδεσπότης της εκπομπής «Αθλητικά νέα». Σε λιγότερο από έναν μήνα η εκπομπή μεταφέρεται από Δευτέρα σε Κυριακή και σύντομα μετονομάζεται σε «Αθλητική Κυριακή».Παραμένει η μακροβιότερη εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης μέχρι σήμερα.



21 Απριλιου 1967

Τα τηλεοπτικά προγράμματα διακόπτονται με τη δικτατορία της 21ης Απριλίου. Οι εκπομπές ξαναρχίζουν στις 24 Απριλίου και το κιονόκρανο στο σήμα της ΕΙΡ έχει ήδη αντικατασταθεί από το πουλί και το στρατιώτη.

Οι πρώτες ειδήσεις.

Στα πρώτα του δειλά βήματα το δελτίο ειδήσεων του ΕΙΡ είναι μια συρραφή από φιλμάκια των ξένων πρακτορείων. Από το 1968 γίνεται πλέον αισθητή η ανάγκη για εσωτερικές ειδήσεις. Πρώτος αρχισυντάκτης ο Ιάσων Μοσχοβίτης. Η ημίωρη «Ηχώ των γεγονότων» μεταδίδεται πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ και στο κλείσιμο του σταθμού.Παρουσιαστές της «Ηχούς» ήταν Φρέντυ Γερμανός και ο Βασίλης Παπαθανασόπουλος.




Τηλεοπτική γκάφα 2 Μαρτίου του 1968

Η έναρξη του βραδινού προγράμματος γίνεται καταλάθος χωρίς τον φοίνικα της χούντας αλλά με τον τίτλο της πρώτης εκπομπής, που εκείνο το μοιραίο απόγευμα έτυχε να είναι «Το καρναβάλι του Καραγκιόζη»! Αμέσως μετά οι υπεύθυνοι έσπευσαν να διορθώσουν το λάθος, επαναφέροντας στην οθόνη τον Φοίνικα της 21ης Απριλίου. Η αλληλοδιαδοχή των δύο εικόνων προκαλεί τους αναπόφευκτους συνειρμούς και οι στρατιωτικοί πραξικοπηματίες πνέουν μένεα.

Και όμως το εν λόγω σήμα κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί για τα καλά. Εν έτει 1974 και ενώ η χούντα καταρρέει ο διευθυντής προγράμματος Γιώργος Κάρτερ παίρνει την πρωτοβουλία να το αντικαταστήσει στην έναρξη με τη γαλανόλευκη. Επειδή δεν υπάρχει καμία σημαία πρόχειρη, «κλέβει» μία από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Ο γενικός διευθυντής του ΕΙΡΤ Χαράλαμπος Καραϊωσηφόγλου (στενός συνεργάτης του Ιωαννίδη) γίνεται έξαλλος παρά τα συγχαρητήρια τηλεφωνήματα κάποιων τηλεθεατών. Ο Φοίνιξ επανέρχεται για το τέλος του προγράμματος. Μόνο που αυτή θα είναι και η τελεύταια εμφάνισή του.


Η πρώτη εξωτερική μετάδοση το 1969

Με έξι κάμερες από το θέατρο Ακροπόλ πραγματοποιήθηκε το 1969. Το σχεδόν τετράωρο σόου που παρουσίαζε και σκηνοθετούσε ο Νίκος Μαστοράκης είχε χαρακτήρα ψυχαγωγικό, επιθεωρησιακό και φυσικά μουσικό. Ο Νίκος Μαστοράκης θεωρείται ένας από τους πρωτεργάτες της τηλεόρασης στην Ελλάδα. Τα άγουρα χρόνια, παρουσίαζε πολλές διαφορετικές εκπομπές στην ΥΕΝΕΔ, από τις οποίες ξεχώριζε το γνωστό σόου της αμερικανικής τηλεόρασης «This is your life», το οποίο προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα έφερε τον τίτλο «Αυτή είναι η ζωή σου». Οι διάσημοι καλεσμένοι αιφνιδιάζονταν με την ξαφνική εμφάνιση στο πλατό προσώπων από το στενό τους περιβάλλον. (Μήπως έχετε δει κάτι ανάλογο πολλές φορές έκτοτε. Τεράστια επιτυχία έκανε και με το τηλεπαιχνίδι «Μπίνγκο», που μάλιστα συγκέντρωνε τόσο υψηλά ποσοστά τηλεθέασης (74%) ώστε να απειλεί την ομαλή λειτουργία των κέντρων διασκέδασης, των κινηματογράφων και των θεάτρων, τις Κυριακές που προβαλλόταν.


Ιστορική αναμετάδοση 20 Ιουλίου του 1969

Ο Ιάσων Μοσχοβίτης συνδέεται ζωντανά με τη Σελήνη. Στο στούντιο του ΕΙΡ στην 3ης Σεπτεμβρίου, με τη βοήθεια δύο ακουστικών, ένα στο κάθε αφτί (το ένα ο φυσικός ήχος από το «Απόλλων 10», το άλλο η φωνή του «οδηγού» από το Χιούστον που μέσω Eurovision εξηγεί αγγλιστί τι συμβαίνει), περιγράφει τον περίπατο του Νιλ Αρμστρονγκ στο φεγγάρι. Οποιος διαθέτει τηλεοπτική συσκευή την έχει ανοιχτή.

Η καρτέλα που έπεφτε χωρίς προειδοποίηση παντού και πάντα, ο μόνιμος εφιάλτης κάθε ευσυνείδητου τηλεθεατή στα πρώτα κυρίως χρόνια της τηλοψίας. Στην ίδια κατηγορία ανήκει το περίφημο μεσημβρινό διάλειμμα που για αρκετό καιρό ήταν υποχρεωτικό.


Ρεκόρ τηλεθέασης 21 Σεπτεμβρίου 1969

Το απόγευμα του Σαββάτου 21 Σεπτεμβρίου 1969, όταν ο Χρήστος Παπανικολάου αγωνιζόταν για το χρυσό μετάλλιο στο άλμα επί κοντώ.



Ιστορική παράλειψη

Επί χούντας ο Φρέντυ Γερμανός παραλείπει συστηματικά να αναφέρει το ονοματεπώνυμο του Νικολάου Μακαρέζου σε δελτίο ειδήσεων. Κάποιος τον είχε κάποτε «εκτός αέρα» τρομοκρατήσει: «Σκέψου να μπερδευτείς και να τον πεις "Μαλακαρέζο"!». Αρκείτο λοιπόν σε ένα ξερό «ο υπουργός Συντονισμού».



Η πρώτη μεγάλη κόντρα

Ο ανταγωνισμός των δύο πρώτων καναλιών ήταν μεγάλος. Ισως μεγαλύτερος από τον ανταγωνισμό Mega και Antenna. Αν και τα δύο ήταν κρατικά, προσπαθούσε η διοίκηση του ενός να «κλείσει» το άλλο. Οταν το ΕΙΡ προσπάθησε να συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του ελληνικές παραγωγές για να γίνει ανταγωνιστικό, απευθύνθηκε στον παραγωγό των περισσότερων επιτυχημένων εκπομπών της ΥΕΝΕΔ, Νίκο Νικολαρέα. Ενα μήνα αργότερα, ο σημερινός δημοτικός σύμβουλος στο Ψυχικό απάντησε με ένα πακέτο τηλεοπτικών εκπομπών! Τότε διχάστηκε για πρώτη φορά το τηλεοπτικό κοινό. Οι πιο φημισμένες τηλεοπτικές κόντρες ΥΕΝΕΔ - ΕΙΡ ήταν: «Αγνωστος πόλεμος» - «Παράξενος Ταξιδιώτης», «Η Γειτονιά μας» - «Το κορίτσι της Κυριακής», «Μπίνγκο» - «Κυριακή χωρίς σύννεφα», «Αλάτι και Πιπέρι» - Ζωντανή μετάδοση από τα μπουζούκια ή κάποιο νυχτερινό κέντρο.


Οι τηλεπαρουσιάστριες



Η νύχτα του Πολυτεχνείου

Οι πρωτοπόρες του είδους δεν θα ξεχαστούν ποτέ: Νάκυ Αγάθου, Ρίτα Ασημακοπούλου, Μακώ Γεωργιάδου, Κέλυ Σακάκου. Στο μεγαλύτερο κομμάτι της δεκαετίας του '70 επωμίζονται και την εκφώνηση των ειδήσεων. Γλυκομίλητες σε σημείο... αμοραλισμού! Θρυλικό εκείνο το χαμογελαστό «... και σκοτώθηκαν 3.000 άνθρωποι».


Οι τηλεοπτικές σειρές που χάθηκαν

Για αρχείο εκπομπών ουδείς λόγος. Οι βιντεοταινίες της ίντσας στις οποίες γυρίζονταν οι τηλεοπτικές σειρές κόστιζαν από 8 ως 12 χιλιάδες δραχμές (ποσό μυθικό για τη δεκαετία του '70). Οσο δηλαδή το συνολικό μπάτζετ ενός επεισοδίου. Κάθε σίριαλ είχε στη διάθεσή του δύο ταινίες. Μία για τα γυρίσματα και μία για το μοντάζ. Η λογική της ανακύκλωσης σε όλο της το μεγαλείο.

Ενα μοναδικό στούντιο για συνεχόμενες ζωντανές εκπομπές


Υπήρχε κάποια περίοδος που το κυριακάτικο πρόγραμμα της ΥΕΝΕΔ περιλάμβανε συνεχόμενες ζωντανές εκπομπές, που έβγαιναν όμως από το ίδιο στούντιο. Μετά το τέλος μιας εκπομπής ξεστηνόταν αμέσως το σκηνικό για να δώσει τη θέση του στο σκηνικό της επόμενης (οι τεχνικοί στην κόλαση).

Το στούντιο ΑΤΑ

Στήθηκε το 1971 στην οδό Λένορμαν από τον Νίκο Μαστοράκη και τον Γιώργο Ράλλη, με ελάχιστα χρήματα και με εξοπλισμό που αγοράστηκε από το μοναστηράκι του Λονδίνου. Δύο χρόνια αργότερα το στούντιο περιήλθε στον Γιώργο Ράλλη, που μαζί με τη σύζυγο του Ελβίρα προσέφεραν τα μέγιστα στην εξέλιξη της τηλεόρασης στη χώρα μας παράγοντας περισσότερα από 5.000 επεισόδια τηλεοπτικών εκπομπών. Το στούντιο ΑΤΑ αρχικά λειτούργησε μόνο ως στούντιο στο οποίο εκτελούνταν τηλεοπτικές παραγωγές. Το 1983 αναβαθμίστηκε σε εταιρεία παραγωγής. Το 1987 εγκαθίσταται στα Μελίσσια, όπου παραμένει ως σήμερα



Λογοκρισία

Την περίοδο της δικτατορίας η λογοκρισία ήταν νόμος. Κάθε στιγμή, κάθε κουβέντα, μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει λόγο για να «κοπούν κεφάλια» ή για την ακρίβεια εκπομπές. Η στρατιωτική ηγεσία έβλεπε τις εκπομπές κατευθείαν στον αέρα και όταν δυσαρεστείτο τις έκοβε ως αντικαθεστωτικές. Ακόμη και μια παιδική εκπομπή με τίτλο «Οικογένεια Ελ Γκρέκο» κόπηκε όταν ο Νίκος Μαστοράκης που την παρουσίαζε ρώτησε ένα μικρό κοριτσάκι αν αγόρασαν οι γονείς της χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το κοριτσάκι απάντησε: «Οχι, γιατί είναι πολύ ακριβό. Κοστίζει πεντακόσιες δραχμές!»


Η πρώτη μέτρηση τηλεθέασης

Έγινε με τον πιο απλό και πρακτικό τρόπο από τους ίδιους τους ανθρώπους της τηλεόρασης. Ανέβαιναν σε κάποιο ψηλό σημείο και μετρούσαν τον αριθμό των κεραιών που ήταν εγκατεστημένες στις ταράτσες των σπιτιών! Οταν το 1970 κάτι τέτοιο ήταν πλέον αδύνατο να συμβεί, ανέλαβε τις μετρήσεις, με τη μέθοδο των κατ' οίκον επιστολών, η εταιρεία Νίλσεν, η οποία επανεμφανίστηκε φέτος σπάζοντας το μονοπώλιο της AGB.

Τη νύχτα του Πολυτεχνείου υπάρχει ένα κείμενο της Γενικής Γραμματείας Τύπου που πρέπει να εκφωνηθεί για τα γεγονότα στη Στουρνάρη. Οι δημοσιογράφοι είναι άφαντοι. Οι Βαγγέλης Μπίστικας, Μέμος Φαράκος, Ιάσων Μοσχοβίτης, Γιώργος Λεονάρδος δηλώνουν ασθένεια, ενώ ο Λυκούργος Κομίνης αναχωρεί εκτάκτως για το Λονδίνο. Το εκφωνεί τελικά ο Λεονάρδος υπό την απειλή περίστροφου.


Το μεγάλο λάθος του Νίκου Μαστοράκη

Στις 24 Νοεμβρίου του 1973 επιχείρησε να πάρει συνέντευξη από τους συλληφθέντες φοιτητές του Πολυτεχνείου. Η συνέντευξη έγινε μέσα στο ΚΕΒΟΠ υπό την αυστηρή επιτήρηση των κρατούντων. Η εικόνα των συλληφθέντων φοιτητών σόκαρε την κοινή γνώμη. Περιθώρια για ελεύθερη έκφραση δεν υπήρχαν και κατά συνέπεια η ρετσινιά του χουντικού προσκολλήθηκε δίκαια ή άδικα στον ως τότε παντοδύναμο παρουσιαστή για πολλά χρόνια. Ο ίδιος εγκατέλειψε τη χώρα και επέστρεψε πολύ αργότερα, με το ξεκίνημα της ιδιωτικής τηλεόρασης.

YouTube - mastorakis







Η ελληνική τηλεόραση θα μπορούσε να ήταν άψογη, αν δεν είχε δύο ελαττώματα. Δεν είναι ελληνική και δεν είναι τηλεόραση.

ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ